ბიზნესის სახეები

     ბაზრის ერთ-ერთი დანიშნულებაა ის,  რომ იგი

წარმოადგენს ბაზრის სუბიექტების საქმიანობით გაც-

ვლის სფეროს. თუ საქმიანი ურთიერთობები მოიცავენ

ბიზნესის სუბიექტების საბაზრო კომუნიკაციებს,  მათ

უწოდებენ საბაზრო  ურთიერთობებს.  ბაზარი ადამია-

ნებს შორის საზოგადოებრივი კავშირის ფორმაა,  რომ-

ლებიც აკეთებენ  (ეწევიან) ბიზნესს მთელ მსოფლიოში. 

გამოყოფენ ბიზნესის ორ საბაზრო ფორმას. საქმიანობის

შედეგებით გაცვლა ხორციელდება: 

     ნატურალური  (ბარტერული,  ფულის გარეშე) 

საქონელგაცვლის საშუალებით. ამ შემთხვევაში

დომინირებს ბიზნესის მარტივი სასაქონლო

(ბარტერული) ფორმა; 

      ან საქონლის ყიდვა-გაყიდვის  (საქონელმიმოქცე-

ვის) საშუალებით, ე. ი. ფულის გამოყენებით. ამ

შემთხვევაში დომინირებს ბიზნესის სასაქონ-

ლო-ფულადი ფორმა. 

ეკონომიკის ტიპი,  რომელშიც ბიზნესის სასაქონ-

ლო-ფულად ფორმას გააჩნია გაბატონებული მნიშვნე-

ლობა, ცნობილია საბაზრო ეკონომიკის სახელწოდებით. 

ქვეყნებს,  რომლებშიც გაბატონებულია  (ჭარბობს)  ბიზ-

ნესის მოცემული ფორმა, უწოდებენ საბაზრო ეკონომი-

კის  ქვეყნებს.  საბაზრო ეკონომიკის ქვეყნებში ბიზნესი-

სათვის დამახასიათებელია შემდეგი ნიშნები: 

     ბიზნესის თითოეული სუბიექტის ეკონომიკუ-

რი თავისუფლება, რაც შესაძლებელია მხოლოდ

იძულებითი შრომის ფორმების არარსებობისას; 

     ბიზნესის სფეროში ყველა ადამიანის უფლება-

უნარიანობის _ უნარის არსებობა იყოს ბიზნეს-

მენი და ბიზნესის მფლობელი კანონიერ საფუძ-

ველზე; 

     სასაქონლო-ფულადი ბაზრის აბსოლუტური

დომინირება გარიგებათა ბაზარზე;

       ბიზნესის სასაქონლო-ფულადი ფორმისთვის დამა-

ხასიათებელია ისეთი კატეგორიები,  როგორიცაა ფასი, 

მოგება და კაპიტალი. ფასი საქონლის, მომსახურების ან

სამუშაოს ღირებულების ფულადი გამოხატულებაა. მის

სიდიდეზე გავლენას ახდენს ხარჯების სიდიდე,  რომ-

ლებიც ხმარდება საქონლის წარმოების,  ტრანსპორტი-

რებისა და რეალიზაციის პროცესს,  აგრეთვე თანაფარ-

დობა საქონლის,  მომსახურების,  სამუშაოს მიწოდებასა

და მათზე მოთხოვნას შორის. მოგება ბიზნესისაგან შე-

მოსავლის ნაწილის  (შემოსავლიდან დანახარჯების გა-

მოკლებით) ფულადი ფორმაა. მოგების მიმღებები არი-

ან მხოლოდ ბიზნესის სუბიექტები. კაპიტალი ეკონომი-

კური კატეგორიაა, რომელიც გამოხატავს ბიზნესის ამა

თუ იმ სუბიექტის საკუთრების ობიექტების ფულად შე-

ფასებას. კაპიტალად იქცევა საკუთრების ის ობიექტები, 

რომლებიც გამოიყენება ბიზნესში.  საკუთრების ასეთ

ობიექტებს მიეკუთვნებიან უძრავი ქონება, მოძრავი ქო-

ნება, ფულადი დაგროვება.  ბიზნესის სუბიექტების მო-

გების ნაწილს, რომელიც არ გამოიყენება პირადი მოხ-

მარებისათვის,  არამედ გადაიქცევა საკუთრების ობიექ-

ტებად,  რომლებიც გამოიყენება ბიზნესის შემდგომი

განვითარებისა და გაფართოებისათვის, უწოდებენ კაპი-

ტალის დაბანდებას  (კაპიტალდაბანდებას)  ანუ ინვეს-

ტიციას.


http://www.nplg.gov.ge/dlibrary/collect/0001/000995/Shubladze%2B%20.pdf